Kişinin yaşadığı sosyete zarfında değeri olan , kabiliyet, hâl ve öbür davranış biçimlerini vüruttirdiği proseslerin tübaşöğretmen.
Terbiye, önceden saptanmış esaslara bakarak insanoğluın davranışlarında belirli vürutmeler katkısızlamaya yarayan planlı etkiler sürecidir.
Terbiye; kişinin davranışlarındaki yaşantısı kanalıyla kasıtlı olarak ve isteyerek değteamülme meydana getirme sürecidir.
Görüldüğü kadar eğitimin bir çok tanımı mimarilabilmektedir. Ancak, günümüzde çoğunlukla tercih edilen tanım:
“Kişinin davranışında, kendi yaşantısı kanalıyla ve kasıtlı olarak matlup yönde( eğitimin lakinçlarına muvafık ) değteamülme meydana getirme sürecidir.” Şeklindedir.
Bu aşinalık bakarak;
· Terbiye bir prosestir.
· Terbiye sürecinde, kişinin davranışlarının matlup yönde değteamültirilmesi lakinçlanmaktadır.
· Davranışlarındaki değteamülme kasıtlı olarak gerçekleştirilmektedir.
· Terbiye sürecinde kişinin kendi yaşantıları esastır.
EĞİTİMİN SÜRECİ
Eğitimin üç çizgi öğesi vardır.
1. Fakatç
2. Öğretme ve öğrenme etkinlikleri
3. Bileğerlendirmeler
Terbiye lakinçla adım atar, öğretme-öğrenme etkinlikleriyle devam paha ve kıymetlendirme ile son bulur. Sürecin bu mantığı cemi kültürler sinein aynıdır. Fakatçların içeriği ve öğrenme sinein kullanılan öğretme şekilleri kültürden kültüre bakarak değteamülebilir, ancak sürecin doğkakımı değteamülmez.
Terbiye kapsamı ve tanımlanması açısından çok geniş bir kavramdır. Tarih boyunca birbir hayli filozof ve eğitimci, eğitimin ne başüstüneğuna dayalı farklı farklı tanımlamalarda bulunmuştur. Hasetmüzde ise eğitimin onaylama edilen standart tanımı şudur: Terbiye, kişinin davranışlarında kendi yaşantıları kanalıyla kasıtlı olarak istendik davranış değteamülikliği meydana getirme sürecidir. Bu tanımlama ekseninde eğitimin genel hatları çizilebilir. Bu tanımlamanın zarfında eğitime dayalı bazı önemli kavramlar vardır. Özellikle “kendi yaşantıları kanalıyla”, “kasıtlı olarak”, “istendik davranış değteamülikliği” ve “süreç” kadar kelimeler eğitimin ana taşlarıdır.
Terbiye, isim sinein hayat boyu devam fail bir prosestir ve davranışlarda değişiklik meydana getirir. Bu davranış değişimleri ise kişinin kendi tecrübelerine dayanır. Davranış değişimleri istendik yani beklentilere ve hedeflere muvafık olabileceği kadar istenmedik yönde de vürutebilir. Terbiye sürecinin teamülletilmesi ise kasıtlı yani programlı ve programlı olabileceği kadar vürutigüzel de olabilir. Kasıtlı olarak yapılan eğitime formal eğitim bilimi, vürutigüzel yapılan eğitime ise informal eğitim bilimi denir. Daha açıklayıcı bir örnek verirsek meslek, dershane, eğitim bilimi merkezleri kadar mekânlarda maruz eğitim bilimi formal; kişinin kendi çevresinden edindiği ve planlı programlı olmayan eğitim bilimi ise informal eğitidir. Kısaca eğitim bilimi yalnızca okullardaki öğrenmelerle sınırlı değildir.
Terbiye Türleri
Terbiye türlerine bakarak sınıflandırıldığında formal ve informal eğitim bilimi geçmek üzere dü tür ortaya çıkar. Formal eğitim bilimi okullarda ya da kurumlarda belirli bir düşünce ve program çerçevesinde gerçekleştirilir ve bu eğitim bilimi tipinin belirli bir amacı vardır. Bu düzende eğitim bilimi süreci idari bir kadro ve eğitmenler aracılığıyla planlanır. İnformal eğitim bilimi ise kendiliğinden vüruten plansız ve programsız yapılan eğitimdir ki birey bu eğitimi içtimai çevresinden gizil olarak edilir.
Terbiye Sistemi
Terbiye, bir yöntem olarak ele allıkındığında ise eğitim bilimi sisteminin üç çizgi ögesi bulunmaktadır: Bunlar kaynaklar, prosesler ve çıktılardır. Eşme; eğitimin beslendiği öğretmen, öğrenci, çatı, tesisat, maliyet, personel kadar fiziki unsurlardır. Müddetç; meslek zarfında gerçekleştirilen dersler, öğrenme yaşantıları ve öğüt aktiviteleridir. Çıktılar ise bireyde ihtisas, yeterlilik, bitirme, imtihan akıbetları kadar matlup davranış değteamüliklikleridir.